Marianne van der Linden is de auteur van het in 2015 gepubliceerde handboek Varen op de Waddenzee (ISBN:9789064105487) waar o.a. een illustratief verhaal in staat over droogvallen op ongeschikte plekken met Vriendschap.
Dit jaar geen Mattenschippersrace gevaren maar een "gewoon" tochtje Waddenzee. Zaterdag na de koffie weggevaren richting 't Soal. Water getankt in de jachthaven en een mooie truc voor het afvaren bij de steiger geleerd. Stootwil achter en motor in achteruit en hop... kop door de wind en wegvaren. Bij de vuurtoren van Reid en Connelie belaagd door verscheidene optimistisch van de zeilvereniging plus 2 tegenliggers (motorjachten) werd het toch een beetje krap bij de uitgang van' t Soal. Met beleid het IJsselmeer op en zeil gehesen buiten de betonning. Het zicht is redelijk, grijze lucht dat wel. De sluis bij Kornwederzand stond al open en we werden als enige geschut en uitgezwaaid vanuit de toren. Flink gereefd en toch lekker hard gezeild met water in de gangboorden. Voorbij Griend onder Terschelling drooggevallen. Kacheltje aangestoken om de natte schoenen te drogen.
De volgende ochtend laat op, geklust ( Lauris knop op boom, Viv gasslang uit 2007! vervangen, Aletha linoleum in de keukenkastjes gespijkerd en Ber kokkels geraapt). Zeil gehesen en zonder ook maar een keer overstag te gaan naar Den Oever. Onderweg nog naar de veerdienst gezwaaid waar de ouders van Viv meevoeren. Ruim voor zonsondergang een heerlijk beschut plekje op het wad gezocht, geborreld onder een deken want met die noordoosten wind was het toch best koud.
Op koningsdag maandag scheen de zon volop. Er was geen kaart van het IJsselmeer aan boord, maar gelukkig kun je tegenwoordig allerlei appjes op je mobiel downloaden en wist Bernard nog uit zijn hoofd waar de ondiepte was. De juiste koers 60 graden op kompas. Met 8 knopen direct naar de overkant. Rob uitgenodigd in Workum voor een portie kokkels a la carte.
Aan boord: La Chouffe (schipper) Martijn en Paul (instructeur) en Coby, Ruth, Vivienne, Aletha (en een dag later ook Janneke)
Instructie met LaChouffe
Op een mooie voorjaarsdag stroomden Martijn, Marianne en Daniel over de Waddenzee van Harlingen naar de Lorentzsluis in de afsluitdijk; want zonder wind is zeilen lastig. Ze kwamen pas laat in de avond in Workum aan, opdat het lange trainingsweekend op nauw Fries water kon plaatsvinden.
Nico van werf Nieko in Franeker heeft de klussers Vriendschap tijdens het laatste weekend klussenv an 't winter duidelijke instructies gegeven over het minimaal vereiste motoronderhoud. De diesel motor was einde vorig seizoen midden op het IJsselmeer oververhit geraakt door condens in de diesel tank; om herhaling van dit incident te voorkomen is er een aftappunt aan de dieseltank gelast. Aan boord werd de cursus "motoronderhoud voor zeilfanaten en motorbarbaren" herhaalt. Vivienne heeft simpel de dieselmotor werking uitgelegd en getekend en de volgende ochtend hebben we gezamelijk alle onderdelen onder de motorkap en in het ruim aangewezen.
Met de wijze woorden van Nico nog vers in gedachten hebben we toch maar het grootzeil en fok aangeslagen voor het nieuwe vaarseizoen.
Paul en Martijn waren de instructeurs voor matentraining. Op een kladblokje werden de leerdoelen van de opvarenden genoteerd door Paul. Na oranje koek en koffie ( er was er een jarig hoera hoera!) boomden we door de brug door het kleine vaartje door Workum. Om en om kreeg ieder het commando. De opdrachten waren afgestemd op de leerdoelen en ervaring van de opvarenden. De instructeurs bleven ogenschijnlijk relaxed toekijken en vragen stellen over de acties en gedachten van de beginnende paniek schippers/maten. Welke volgorde, welke manoeuvre is mogelijk met deze windrichting/kracht, waar heb je het beste overzicht, is het allemaal duidelijk gecommuniceerd aan je bemanning wat je van plan bent? Pas als het bijna fout dreigde te gaan grepen ze in. Hierna aan de steiger evalueren en uitleg ( de coffeecreamer krijgt aanleginstructie) en dan verder met de volgende oefening.
Met het voorjaar in de lucht, blèrende lammetjes in het weiland en een heerlijk warm zonnetje is het in april nog opvallend rustig op de Friesche meren. We zijn misschien niet verder gekomen dan Oudega en Gaastmeer maar er viel genoeg te beleven. En anders verzonnen onze instructeurs wel een denkbeeldige afsluiting van het meer met boze meerkoeten of afgesloten doorgang waar je je snel weer uit moest zien te redden. Bomen voor gevorderden, keren op nauw vaarwater, noodstop met hekanker, veilig afstoppen op de bolder; wegvaren bij lage wal etc. En als het niet de eerste keer lukte; dan nog een keer proberen.. 4 dagen intensief zeilen heisen, strijken en 's avonds borrelen/dobbelen en logboek schrijven. Onder de toonbank van de plaatselijke supermarkt was nog wel een fles Berenburg verkrijgbaar ( verpakt in papieren zak van stokbrood). Ook die ging moeiteloos leeg op deze super dagen aan boord van Vriendschap.
Donderdag 25 september 2014:
Verzamelen aan boord bij het theehuis in Park Leerust, te Warmond.
Vrijdag 26 september 2014:
De eerste etappe: van Warmond naar Vinkeveen (zie Turfrace-vrijdag.gif). Vroeg uit de veren want het palaver is al om 07:00 uur, de start is om 07:30 uur en de aankomst is uiterlijk om 19.00 uur. Na afloop is er een gezamenlijke maaltijd met alle bemanningen bij de Watersportvereniging Vinkeveen Abcoude.
Zaterdag 27 september 2014:
De tweede etappe: van Vinkeveen naar de Tolhuissluizen (zie Turfrace-zaterdag.gif). Uitslapen want het palaver is pas om 10:00 uur, de start om 10.30 uur en de aankomst is uiterlijk om 19.00 uur. Na afloop is er een gezamenlijke maaltijd met alle bemanningen bij de Tolhuissluizen.
Zondag 28 september 2014:
De derde en laatste etappe: van de Tolhuissluizen naar Warmond (zie Turfrace-zondag.gif). Het palaver is om 09:00 uur, de aankomst is uiterlijk om 15.00 uur want dan begint de prijsuitreiking.
Had ik in 2013 door werk en overweldigende belangstelling niet op de Vriendschap gevaren, was ik dit jaar zeer alert op de vaarkalender. Zodra de eerste wadweek met open inschrijving verscheen heb ik mij aangemeld en toen er ook nog een week mogelijk was heb ik mij daar ook voor aangemeld. Zo kwam het dat ik dit jaar in de week van 12 juli en die van 26 juli aanmonsterde op de Vriendschap.
De eerste week was Peter schipper en Ahobel, Karl, Maarten, Cor, Lisan, Vivienne, Marja en ikzelf passagier. Karl en Maarten komen uit België en waren zo vriendelijk om mij onderweg op te pikken. In Harlingen aangekomen was een deel van de bemanning boodschappen doen en konden wij op ons gemak inscheppen en koffie drinken. Het was geweldig weer, warm met net genoeg wind, en eenmaal op de Waddenzee was de verleiding groot om naast het vredig voortkabbelde skûtsje mee te zwemmen. Welke verleiding een aantal van ons dan ook niet heeft weerstaan. Het mooie weer bleef met een wisselde windkracht, mij hoor je niet klagen. Uiteindelijk zijn wij tot Greetsiel (Duitsland) gekomen en terug gevaren naar Lauwersoog.
Naast de geneugten als het nuttigen van een drankje terwijl je verkoeling zoekt in het water rond het skûtsje, hebben wij ook fantastisch gezeild, zelfs de halfwinder gebruikt, en op weg naar Greetsiel bijzonder vogels gespot(met dank aan Vivienne). Over het Wad gezworven met een leuke groep mensen en een aantal hilarische momenten. Zo liep Cor op een gegeven moment in een broek van Ahobel, ving Maarten met blote handen tijdens het botje trappen een flinke vis en was Ahobel enigszins verbaasd dat de douche op de Vriendschap slechts een puts is.
het lijkt wel vakantie; verzuchten we de hele week
Tijdens de mailwisseling over mijn tweede week bleek Hans dicht bij mij in de buurt te wonen. Om kosten te delen, het milieu minder te belasten en ook gezelliger besloten om samen te reizen. Aangekomen in Lauwersoog bleek de bemanning te bestaan uit Bernard (schipper), Aletha, Ruud, Tine, Willie, Paul, Inge, Mark, Hans en Ik. De gemiddelde leeftijd van de groep lag relatief hoog ik was met mijn 53 jaar een van de jongste, ook wel eens leuk. Petje af voor de oude garde, behoudens extra inspanning op het gebied van communicatie door het niet altijd adequaat functioneren van hoortoestellen ging het prima. Niets was ze teveel en de laatste dag hebben de zussen Tine en Willie ook nog rond de voor anker liggende boot gezwommen, Chapeau!
Ook deze week was het geweldig weer, lag er donderdagmorgen een zeehond nog geen 25 meter van de boot waren de lepelaars zo talrijk als de mussen bij ons thuis (nu overdrijf ik).
Door privé omstandigheden kwam Mark zaterdag later aan boord, met als gevolg dat wij door afgaand tij vast liepen met bijkomend voordeel dat heerlijk gezwommen kon worden en in het zand gespeeld.
fotograaf Mark ontbreekt
Omdat Willie op dinsdag een begrafenis had op Ameland en dat, dat goed in ons schema was in te passen heeft een deel van de crew Ameland per fiets verkent en hebben Bernard en Aletha geklust op de Vriendschap.
Nu net terug van een weekend in September, vanuit Workum vertrokken. Aan boord: Bernard, Aletha, Lisan, Jacqueline, Bert Jan en ikzelf. Geloof het of niet maar zaterdag was het weer fantastisch weer, zo goed zelfs dat Lisan en ik in het IJsselmeer hebben gezwommen het water was best lekker.
In het begin van de morgen was het nog wat heiig en omdat Aletha wilde oefenen, voor de Turfrace, zijn wij al bomend en jagend naar het IJsselmeer gevaren. Voor mij een nieuwe leuke ervaring. Zaterdagavond in Makkum overnacht en zondag met veel wind onder zeil binnendoor met veel bruggen naar Workum gevaren, het laatste stuk(je) geboomd. Wat opviel tijdens het bomen dat de Friese bevolking dat zeer waardeert, vaak werd ons bemoedigend toegeroepen zijn jullie aan het oefenen. Een enkeling vroeg heb je motorpech, waarbij een sleepje werd aangeboden. Weer fijn gevaren, ook nog de mast gestreken om de dirk te repareren. Was een bijzonder weekend met veel nieuwe indrukken. Nu de schaatsen uit het vet, volgend jaar weer varen.
Aan boord: Bernard, Aletha, Ruud, Paul en Inge, zussen Willie en Tine, Hans, Pieter en very last but not least Mark
We treffen elkaar in de buitenhaven van Lauwersoog aan de zoute kant. De boodschappen zijn zaterdagochtend gehaald in Anjum en we staan te popelen om te gaan zeilen. HW om 11:30, maar er ontbreekt er nog een waarvan het 06 nummer niet klopte. Bijna waren we vertrokken; maar de geduldige schipper weet zich te beheersen.
Het is met recht een senioren bootje ( maar liefst 3 opvarenden zijn 80+ jaar oud, de jongste bijna 50), maar iedereen beweegt soepeltjes en van gene over de naakte lijven is geen sprake. Een klein stukje varen en we lopen vast. Het water is heerlijk van temperatuur en iedereen kan niet wachten van boord te springen. De waddenzee loopt leeg en we bouwen snel een dammetje rond het privezwembadje. Een goed begin.
met de luiken open is er zelfs stahoogte
Terug langs Lauwersoog en nog een keer. Wat zal het; het is overal mooi zeilweertje en zonnig en er is voor jong en oud, ervaren zeilers en minder ervaren een plekje aan boord. Met de luiken open is er zelfs stahoogte.
3Literpak wijn, de gele werkhandschoenen en poedellapjes;een handig zaklantaarntje en het boek van Godfried Bomans komen tevoorschijn; de regenpakken blijven onderin de tas. We krijgen een goede hygiene tip: geen handen wassen na een toiletbezoek in de afwasteil. Ook het plastic afval scheiden houden we erin.
Voor de begrafenis van een goede vriend/eilander willen Willie en Tine dinsdag op Ameland zijn. Met de veerboot op de hielen en wind tegen motoren we de aanlegsteiger voorbij en worden door de stroom flink weggezet. Er liggen al > 10 boten voor anker, dus we moeten een eindje verderop gaan liggen vanwege de "drukte". Het is prima te waden naar de wal (plons kopje onder) maar net die laatste meters bij de basaltblokken zijn gevaarlijk bestrooid met slakjes en scherpe oesterschelpen die je voeten openhalen. Hans en Pieter Mark sjouwen de jerrykan om de watertank bij te vullen na een flinke fietstocht over het eiland. Thanks! Terwijl de opvarenden zich vermaken zich op het eiland ( mintthee van de Hanos) wordt de Dirk eindelijk geschilderd door Bernard en Aletha. Hoewel ik me al vaak heb gestoord aan de roest en las verkleuringen; ziet het er plots iets te mooi en egaal geel uit. Oud en verweerd/gerimpeld is eigenlijk toch het mooist.
De weersgoden zijn ons gunstig gezind. We worden wakker met een briesje. Aan de rand van het geultje ligt een zeehond zijn yoga oefeningen te doen. Even verderop 3 lepelaars. Met een mooie zwaai leggen we in Holwerd aan op het strand in het zicht van de vele wachtenden op de veerboot. Mark gaat hier eerder dan gepland aan wal; we zwaaien hem met z'n allen na.
Hier is het grijs, maar de oostpunt van Ameland ligt in het zonnetje te wachten. Het lijkt wel een bounty eiland als we in de leucothea als bootvluchtelingen aan wal gaan. Maar wel met goed gevulde magen; dankzij de pannekoekenboot van Paul. Heerlijk luieren in de duinen en zwemmen in de Noordzee.
De week eindigt met een hartelijk afscheid in Lauwersoog.
hartelijk afscheid na een week samen varen
Bij thuiskomst nog wat mailtjes van de opstappers!
Mark
Welkom thuis allemaal! Wat hebben we een mooie week gehad samen. Ik dank jullie voor het fijne gezelschap en Bernard en Aletha in het bijzonder voor de full-service organisatie
Pieter
Nu weer wennen aan het leven op het land, maar dan wel met stahoogte en stromend warm en koud water. Het blijft afzien.
Hans
Bovenste Beste Wadgenoten; Heel, heel voorzichtig probeer ik weer op aarde te landen. Mijn zeebenen beginnen al iets rustiger te worden. Bij mijn thuiskomst, na het afleveren van Pieter, heb ik eerst vijgen geplukt en gegeten. Daarna de voordeur open gedaan het luik verwijderd en mijn bagage incl. mijzelf laten zakken. De 'sta' hoogte was ik al gewend.'s Morgens heerlijk een duik genomen in de sloot achter mijn huis, zonder eb en vloed problemen, en weer terug in mijn eigen huisskûtsje.
Ontspannen midweekje na Pinksteren. Vanuit Harlingen zuiderhaven naar Vlieland gevaren. Zorgvuldig mijden we de strekdammetjes ( herinnering aan 2013 komt boven) en waden naar de wal bij laag water. We struinen de hoofdstraat af voor broodnodige proviand. Met het volgende getij eindigen we op de Vliehors. Op het strand komt een jeep op ons af en een militair uniform maakt ons duidelijk dat we niet naar het Reddingshuisje midden op de Hors mogen lopen. Dit was vroeger een vluchtplaats voor gestrande drenkelingen, nu ingericht als juttersmuseum en natuurlijk een fantastisch decor. Er zijn filmopnames. Achteraf realiseren we ons dat de militair misschien wel een ordinaire acteur was zonder enige autoriteit. Maar we houden ons aan zijn instructies. Er is tenslotte ruimte genoeg voor onze 4 zieltjes op zoek naar rust en ruimte.
De Vliehors is een zandvlakte van 20km2 aan de westkust van Vlieland., waar vindt je dit nog in Nederland. Ieder poedelt en wandelt wat of staart voor zich uit de leegte in. We genieten volop.
Brandende zon op je huid en er staat een mooi gedicht geschreven in het fijne zand door de banden van de Vliehors Express;
Breng gedachten vol verlangen naar het lege stille strand Schrijf ze duizend stille malen tussen duizend korrels zand.
's Avonds bij ondergaande zon komt de voorstelling naar ons toe. Voor de steiger stopt een jeep, enkele militairen stappen uit incl cameraman en bepakking. Het silouet van de met dons beklede geluidsopname apperatuur is duidelijk herkenbaar. Op een afstandje lijken het net wandelende takken die zich over iele steiger bewegen. Even later komt de veerdienst De Vriendschap de acteurs oppikken. Wachten wachten wachten zijn ze blijkbaar wel gewend. Take 5..Cut.
steigervoorstelling
Door het zeegat naar Texel en dan vallen we droog op een prachtige plaat nog voor het middaguur. Ruud geniet als naturist van het snikhete windstille weer, Ruth naait verder aan een zeilenzakje en Bernard leest. Aletha schildert het ruim geel tot de verf op is. Zo ontspannnen dat we het er maar niet over eens kunnen worden of het nu dinsdag of woensdag is. Gelukkig weet de schipper nog dat we vrijdag in Harlingen terug willen zijn voor de start van Oerol.
Aan boord: Bernard (schipper) Vivienne (dagschipper), oma Ineke en Fynn, Jorn en tante Aletha, Willem de Haan
Laat de opstapper Willem die Vriendschap had gegoogled nu net om de hoek wonen van mijn neefje Jorn. Dus dat was makkelijk met vervoer naar Workum. Oma Ineke en Fynn hadden op de terugweg geluk en haalden precies de trein naar Leeuwarden op zondag. Vivienne wist de weg.
Na een kort veiligheidsrondje voeren we door de pas gerenoveerde sluis 't Soal op. Het was prachtig weer en we moesten wachten om geschut te worden want de bootjes lagen te wachten. De sluiswachter geloofde dat het abonnement onderweg was, maar maakte voor de zekerheid nog een aantekening. Water en diesel, proviand en iedereen aan boord en de zeilen werden gehezen op het IJsselmeer. Fynn aan het roer bij de vuurtoren en zwaaien naar Reid en Connelie die ons vorige week nog lekker eitjes hadden gegeven van de kipjes. Met een rustig windje werden de rakbanden gesteld en mocht iedereen die wou aan het roer staan. Fynn had al snel een uitkijkpost in de mast ontdekt en waarschuwde ons voor elk ander schip; totaal 76 zeiltjes geteld op het IJsselmeer. Prachtig voorjaar!
Bij Stavoren weer naar binnen en overnacht op het eilandje in de Fluessen. De koele dagschipper Vief liet zich niet kennen toen Bernard plots van boord sprong en de Leucothea los gooide. Die komt wel roeiend thuis en we voeren op ons gemak de aanlegplaats binnen. Een wel heel bijzondere aanlegmanouvre waarbij het anker de paal omhelsde. Met wat gepruts en geboom lagen we heerlijk beschut. Jorn en Fynn trokken erop uit met hakbijl en zaag en hadden in mum van tijd een kampvuurtje gestookt. Whisky was door Willem aan boord gesmokkeld en zo blijf je heerlijk warm.
De volgende ochtend stralend zonnetje op het achterdek. Niemand had haast behalve de schipper die alweer plannetjes aan het maken was om de bemanning waar voor hun geld te bieden. 3x een rondje rond het eiland en de snelste tijd krijgt een paashaas. Eenmaal buiten stond er toch een straf windje en werd het rif toch maar weer gestoken; alvorens koers te zetten naar Heeg voor koffie. Er lag een prachtig houten bootje; een jonkie met vleugeltjes. En de doppiocappucinoapparaatonderhoudsmonteurdiplomauitreikingsgebouw woorden maakten de tafel aan het lachen. Met een stevig bries en Jorn aan de fok opkruisen en dat zonder een handje in een blok te krijgen. Z'n tante was opgelucht toen de zeilen werden gestreken en we koers zetten door de sloot naar Workum. Bij watersport winkel de Liefde nog snel een rekening courant geopend; daar komen we nog vaker. Wie gaat er mee?
Op vrijdag 27 september start om 7:30 uur de 29ste Turfrace vanuit het park Groot Leerust te Warmond….Aan boord liggen 2 nieuwe vaarbomen van Prins. Van de kwaliteit (soepel, dun, ligt lekker in de hand) wordt iedereen blij. Skutsje Vriendschap vaart voor de eerste keer mee tussen de Westlanders en Kagenaars. Op een geheime waterkaart staan alle jaagmogelijkheden aangegeven door schipper Martijn en Janneke die vooraf de route hebben verkent en alle voorbereidingen hebben gedaan. De wedstrijdcommissie van Stichting Zeilvaart Warmond heeft overlegd: men heeft besloten het reglement niet aan te passen. Wel kunnen we gezien de grootte en diepgang van het schip, dispensatie krijgen voor een halve kop. Dus als je zes mannen en drie vrouwen aan boord hebt (9 personen) dan tellen die voor 7,5 koppen, een halve kop meer dan volgens de reglementen toegestaan. Wacht even, tellen vrouwen aan boord maar voor 1/2 mee???? Daar gaan ze spijt van krijgen!
Aan boord: Martijn (schipper) Janneke, Coby, Vivienne, Paul, David, Marjon, Aletha en Jantien (zat)
Aldus: Bij het ochtendgloren voeren 5 vrouwen en 3 mannen weg van de kade in Warmond; nog enigszins onbekend met wat ons die dag te wachten staat. NO wind kracht 2-3 en nog maar 46 km te gaan naar Watersportvereniging Vinkeveen Abcoude aan de Baambrugse Zuwe.
vroege start
Op de ringvaart van de Haarlemmermeer polder is het eindeloos wilgen knuffelen en dan snel de jaaglijn weer op spanning brengen. Er past maar een voet tussen de wortels en de waterkant en soms haal je een nat voetje. Menig keer zit de jaaglijn vast in een struikje, 2 x blijft er een vaarboom in de modder staan en moeten we terug. Maar we geven de moed niet op. Het weer is fantastisch; de jaagploeg wordt tijdig ververst en van energie en van het nodige vocht voorzien en iedereen loopt stevig door. Na de lieve woorden van Paul door de marifoon mogen we zeilend door de brug.
Ruim voorbij het aquaduct bij Uithoorn wordt duidelijk dat we de eindstreep alleen kunnen halen door de motor te starten. De werkdag van de sluis en brugwachters zit er namelijk bijna op. Zodra het laatste schip de lange Wapper in zicht is; komt de jaagploeg op een heel smal steigertje aan boord en varen we gezamenlijk door de lieflijke kronkels van oude waver en de winkel. Net na zonsondergang worden we door de wedstrijdleiding vrolijk verwelkomt in de haven met een bittertje en hapje en een bloemetje. Binnen 7 minuten gezamenlijk aan tafel, want de overige deelnemers hebben gewacht en de vrijwillige koks staan te popelen om uit te serveren. Onder het genot van de track en trace en foto's van de dag op een groot scherm evalueren we de dag. De timing van het op en afspringen gaat steeds beter maar gang houden is belangrijk; dus morgen sneller een boompje erbij! Moe maar voldaan duiken we in onze slaapzakken. Hoofd op je kussen en zzzzzz…
Hulde aan de koks
De volgende ochtend is het gezellig druk bij het clubhuis, tentjes van de waterscouts worden afgebroken. De wedstrijdleiding heeft besloten dat Vriendschap als eerste mag starten en met een minuut tussenpauze tussen de volgende schepen. Met een zak turf rent de hele bemanning naar de steiger; trossen los en gaan. Eerst een boei ronden op het meer. De wind is zwak en voor bomen is het te diep. We worden achtervolgt door pramen met weinig diepgang die kunnen roeien. Welke voorrangsregel geldt er hier eigenlijk:
a. ruimte voor de wal en bakboord wijkt voor stuurboord
of:
b. is een zeilschip met een roeispaan in het water een roeiboot en heeft het zeilschip voorrang.
Welke voorrangsregel geldt hier?
Martijn houdt zich bij zijn standpunt, maar uiteindelijk wijken we alle twee om een aanvaring te voorkomen. De provinciale brug draait niet en plots moet de mast omlaag. Beetje krap; maar ach .. het past.
Afwisselend wordt er voor de wind gezeild en wringen we ons onder bruggetjes; bediende bruggen, ondiepe sloten van het westland en de bollenstreek. Een enthousiaste sluiswachter zet de sluis vol open om iedereen zo snel mogelijk te schutten, we passen maar net met gestreken mast die iets opgetild moet worden over de sluisdeuren en houden de opsteker op cm afstand. De wilgen van gister laten we links liggen en varen de gloednieuwe sluis in Vrouweakker binnen. Ruim op tijd binnen om van het zonnetje op het achterdek te genieten en kennis te maken met de bemanning van andere schepen. In het cafe bij de Tolhuissluis wordt hutspot geserveerd en het toetje is gesponsord.
Alweer een prachtige avond.
Zondag uitslapen want we de wind is ruim (kracht 4/5) en we mogen niet voor de kerk uit gaat in Warmond bij het theehuis aanleggen. Eindelijk is Vriendschap als relatief zwaar schip met een hoge mast in het voordeel en stormen we op de finish af. Toch is het op de track en trace uiterst spannend wie er gaat winnen. Met een recordtijd gooit Vivienne de turf op de palet
Men schrijft nu al over onze deelname in het lokale sufferdje duin en bollenstreek: klik hier
"De deelnemende zeilschepen zijn Westlanders en Kagenaars, maar dit jaar zal er ook een skûtsje en een praam aan de start verschijnen. Een skûtsje is een relatief zware schip dat moeilijk te jagen is, maar daar staat tegenover dat ze een langere mast hebben en dus meer wind vangen. Desondanks blijft de Turfrace een zware wedstrijd dat het uiterste vraagt van zeemanschap, kracht en teamgeest."
Dat skutsje is de Vriendschap... we zullen zien komend lang weekend!
Al heel wat jaren vaart De Vriendschap een natuurwadweek waarbij er natuurlijk gezeild wordt, maar er ook veel gekeken en verteld wordt over de natuur. Dat vind je op het wad letterlijk voor het oprapen! Er was deze week speciale aandacht voor het ontstaan van waddeneilanden, wadbodem met al het dierenleven, vele vogels die hier weer van eten én natuurlijk zeehonden. Deze natuurwadweek aan boord: Coby, Rutger, Tineke, Henk, Paul, Inge, Barbara,Vivienne.
We zijn in Harlingen gestart nadat Nieko had onze motor tip-top in orde had gemaakt: super Nieko! Via het wantij en nog twee tijdjes over naar Ameland. Prachtig op het Pinkenwad gelegen en veel prachtige vogels gezien o.a. kanoet, wulp, scholekster, lepelaar, groenpootruiter. Van Pinkenwad naar Nes 'gegleden', prachtig zonning weer. Terwijl in heel Nederland het kwik boven de 35 C was zochten wij de verkoeling in de zee bij Nes... de wind was helemaal weggezakt dus anker er in en zwemmen/spelen maar in 't water snel voordat het water weer vertrokken is! In de vele jaren dat ik zeil heb ik nog nooit meegemaakt dat het schaduwdoek over de giek getrokken werd. Nu dus wel; het was ondraaglijk mooi warm weer. En bij Nes ook veel natuur: behalve veel rosse grutto's en steenlopers ook véél oesters en mosselen.... natuur kun je eten. Op het voordek hebben we met elkaar heerlijk oesters gegeten. Boek over oesters er bij gepakt (er is in de natuurwadweek een mooi bibliotheekje aan boord met natuurboeken) en een van ons begon voor te lezen over oesterwedstrijden... ongelooflijk hoe snel die profs oesters kunnen openen... we hebben de onze als 'slow-food'opengemaakt en ze smaakten uitstekend... en nog veel beter met een proseccootje erbij. Die 'boodschappen-club' had zijn werk uitstekend gedaan.
'Glijden onder Ameland door'
De volgende de dag langs de 'naamloze plaat' tussen Terschelling en Ameland. We hebben deze plaat omgedoopt tot 'Robbenplaat'; we zagen wel 208... of waren het 209 zeehonden op de plaat, met veel jonkies. Die avond een avondcruise gemaakt onder de Boschplaat door... zo prachtig bij donkerrood ondergaande zon. SUPER! Op Terschelling is er door een groepje een heerlijke wandeling naar Oosterend gemaakt. Coby heeft iedereen als 'veervrouwe' met de Leukothea aan de wal gezet (en ze kwam terug waden door ondiep water). Die avond heeft Vivienne tijdens de borrel (ik verzin dit niet) het bodemleven aan boord gebracht door o.a. wadkreeftjes en wadslakjes op borden in de kajuit te brengen. Nee niet om te eten dit keer, maar om te bestuderen. Van daar via Vlieland naar Harlingen terug gezeild.
De 'Robbenplaat'
We vonden het helemaal een all-inclusive week. All-inclusive: sunset-eveningcruise, zeebanket, superzeilweer, mooie verhalen over natuur op het wad, veel mooie (vogel)soorten, een super-bemanning én inclusive... elke avond captains-dinner. Kortom: Wad is natuur? Wad is all-inclusive-natuur! Het was een TOP-week!
Aan boord: Bernard, Aletha, Marjon, Joep, Joost, Henk, Niels, Ilse, Thomas, Runa en Adrita
Er waait een warm windje op vrijdagavond als we aan boord stappen. Het schip is al vaarklaar gemaakt om nog voor 20:00u door de sluis te varen.
UBS sails in Enkhuizen heeft de fok gerepareerd en terwijl die wordt aangeslagen rijden een drietal auto's naar Harlingen. Overal betaald parkeren en dan komt Arie op ons af gefietst. Hij heeft een rode schuur vlakbij de zuiderhaven en biedt 2 nachten valetparking aan voor een tientje per auto. Maar of we dan wel in ruil voor zijn mobiele telefoonnummer de autosleutels in willen leveren. Eh… De argwaan van de randstad slaat toe. Is dit een betrouwbare vent? Waarom mogen we niet zelf parkeren? Met enige terughoudendheid gaan we op zijn aanbod in.
Terug in Workum buiten de sluis is er al heerlijk gekookt. De afwas wordt in het gootsteentje gezet. Nog even water tanken bij de jachthaven in 't Soal en dan snel naar buiten. Het is een fantastische zomeravond, de wind is zwak en het begint te schemeren. Marjon en Niels turen op het voordek naar de tonnetjes aan bakboord. De navigatieverlichting wordt gefixed en we kunnen voor anker op het ijselmeer. Het is al middernacht en morgen om 05:30 op. De kooien worden verdeeld; toch duurt het nog even voor ieder zijn bedje heeft opgemaakt en wat onwennig gaat slapen. Vooral in de lage dirk is het passen en meten voor iedereen ligt.
Om 5:30 komen de eerste slaperige hoofden tevoorschijn. Onder het genot van een enkel kopje thee en suikerbrood worden de zeilen gehesen. De geur van gebakken eitjes en koffie doet je maag knorren op het achterdek. De koffie van Joep is perfect gelukt. Om 08:00 is het al druk in de sluis bij Kornwederzand. Er hoeft amper geschut te worden. De zwaluwtjes kwetteren er lustig op los terwijl ze insecten voor de kleintjes vangen. Er is hard gewerkt aan het nest dat tegen de wand van het uitzichtspunt van de sluiswachter is vastgeplakt. Een aantal klei / aarde vermengd met speeksel en strohalmen bouwsels lijken aan elkaar vast te zitten; misschien een centraal wonen project?
Bij de richel vallen we droog. Het is pas elf uur en we hebben nog de hele zaterdag om door te brengen op de plaat. De zon staat hoog aan de hemel, geen vuiltje aan de lucht. Vogeltjes kijken, pootje baden, kokkels rapen, middagdutje, bierkratje koud zetten in het water met een lijntje; wandelingetje maken vullen de middag. En niet te vergeten een praatje met de vrijwilligers van de vogelbescherming. ""Mag aan de vloedlijn je grootste zorg natte voeten zijn"". Oh ja, en water op het vlak, maar liefst 40 putsen van onbekende oorsprong. Er wordt echter geen lekkage gevonden. Het verbaast ons dat de gasten aan boord niet klagen dat de vloer de hele tijd open ligt. Verplaatsen benedendeks is al moeilijk met zoveel man en bagage aan boord.
Na weer een uitstekende maaltijd geimproviseerd door chef Runa wordt er in recordtempo afgewassen. We varen alvast een stuk richting Harlingen tot het donker begint te worden. De waterpeiling komt maar niet overeen met berekening en uiteindelijk nemen we genoegen met 1.8 meter onder het vlak. Moe van de zonovergoten dag kruipt ieder in zijn bedje. Zondagmorgen uitslapen tot 08:00! Net als we de vaargeul bij Harlingen over willen steken komt de veerdienst eraan. Hoge golven.
Nadat de huisdiertjes uitgebreid zijn bestudeerd in hun putsemmertjes gaan ze alsnog de pan in en worden geserveerd met een heerlijk sausje voor de lunch. De vloer ligt alweer open en iedereen geeft gevolg aan de oproep om opnieuw aan bakboord te gaan zitten om het vlak grondig droog te kunnen sponzen. Het mysterie is nog steeds niet opgelost, er wordt geen lekje gevonden…
Een deel van de bemanning roeit met de leucothea naar de wal om een ijsje kopen in het paveljoen aan het strandje.
In de zuiderhaven van Harlingen bellen we Arie die snel de sleutels van de autos komt brengen. Stiekem zijn we toch een beetje opgelucht dat ons vertrouwen in deze Fries niet beschaamd is.
Helemaal in stijl; Eerst stoer bomen op ‘t wad… en dan op bijzonder mooie plekken droogvallen.
Zie voor meer foto’s… waarop ook de schipper???
http://www.flickr.com/photos/dirk_bruin_vlieland/9018207628/
Groet, Vivienne
Aan boord: Bernard, Peter, Antonin, Simon, Jesper, Paul, Cornelis, Wouter, huisgenootje van Wouter, Rutger +zoon, Aletha
Nog nooit eerder vertoond: het als allerlaatste gestarte schip "Verwisseling" van Bart Krom heeft de 17de Mattenschippersrace gewonnen.
Een record aantal deelnemers had zich 's ochtends vroeg in Blokzijl aan de start gemeld: zeven schepen in de zware en veertien in de lichte klasse. De vaarboom was de week tevoren weer ingeleverd opdat de namen van de winnaars ( lees: Vriendschap in 2012) er op konden worden vereeuwigd. Vrijdag avond: We varen bij een mager zonnetje na een laat voorjaar van Nederland naar Blokzijl. "Wie wil er a.u.b. schipperen? " gaat een aantal keer in het rond. De bemanning druppelt een voor een aan boord en ieder helpt mee met de voorbereidingen: boodschappen, jaaglijn op dek, gerepareerde halfwinder geïnspecteerd, rakbanden gesteld, zwaarden in het vet. Zuurstoffles onder dek. Bij het palaver horen we onze startpositie: 11e. Zaterdag morgen: In de stralende zon verlieten we de havenkolk van Blokzijl om koers te zetten richting Vollenhove. Met de wind in de rug en enorme lappen zeil rondom, blijkt dat we toch maar klein zeiloppervlak hebben in vergelijking met achteropkomende schepen. Deelnemende schepen nemen elkaar bij toerbeurt de wind uit de zeilen. We slagen toch in een paar schepen te passeren. Na de brug terwijl er gejaagd wordt aan lager wal, breekt een vaarboom en keren we terug om deze op te vissen. Dat blijkt geen gelukkige manoeuvre; er volgt een botsing met de Nooitgedacht.
Uiteindelijk finishen we toch nog 7e.
Na de wedstrijd is het vanouds gezellig in de haven en blijft iedereen nog even plakken. De -altijd- lekkere-maar -vraag- met- niet- welke- het -andere- jaren- was- befaamde soepen van Antonin vinden gretig aftrek. In de achterhoede finished de laatste deelnemer sportleraar meester Hobma met jonge leerlingen van de basis school- en nu snel naar bed!
De volledige uitslag van deze 17e Mattenschippersrace:
Het skûtsje Vriendschap liep al bomende (met een stok voortduwend) tegen een van de kribben die op het wad langs de glooiing van Vlieland liggen. Het gebeurde met vallend water, ongeveer een uur na hoogwater. Vanwege de eb lukte het de bemanning niet meer vrij te komen van de krib en kwam zo boven op het dammetje droog te vallen.De bemanning heeft een anker uitgebracht en hoopt vanavond weer op eigen kracht los te komen.
De KNRM Vlieland heeft zich stand-by gemeld en zal zo nodig assistentie verlenen.
Natuurlijk begon ik al een week van tevoren het weerbericht in de gaten te houden. Het begon niet erg positief, ik geloof dat het begon met een minimum temperatuur van -8 en maxima van 2, met een flinke windkracht 8 in workum. Gelukkig werden de voorspellingen gedurende de week een stuk aangenamer, uiteindelijk slechts -1 tot 7 graden bij een windkracht 7 in workum, 5 in de rest van friesland.
Prima weer dus! Qua temperatuur viel het dan ook alles mee, alleen s nachts was het bijzonder koud, zelfs met thermo en een wollen trui aan. (natuurlijk had ik wel aan een extra slaapzak gedacht, Jesper echter had uberhaupt niet aan een slaapzak gedacht, dus die extra was ik snel kwijt). Wat hierbij ook hielp was het bestekblik, tegenwoordig in gebruik als tussenstuk voor de kachelpijp! zonder waren we ongetwijfeld een langzame, pijnlijke dood bevroren.
Het plan, optuigen en dan binnendoor via de kleinste vaartjes, laagste bruggetjes en zelfbedieningssluisjes naar workum, is slechts een enkele maal gewijzigd, toen het laagste bruggetje met winterpijl net 2 centimeter te laag bleek te zijn. We hebben nog overwogen het kleine bootje aan dek te leggen en vol te hozen met de lenspomp, maar het werd al donker, dus besloten we achteruit terug te varen en een alternatieve route te nemen.
Verder hebben we de brugbediening een plezier gedaan door deze doorvaart, een week voor de officiele openening, aan te vragen. Anders waren ze er dan pas achtergekomen dat het nog niet werkte zoals verwacht. We hebben een uurtje voor de brug moeten wachten tot er allerlij experts aan te pas waren gekomen om de brug weer draaiend te krijgen. Het wachten was overigens geen straf, we moesten toch nog optuigen.
En zondag hebben we heerlijk gezeild! niemand op het water en een prima windje, dat maak je niet vaak mee.
Nu ligt ze weer in thuis in workum, te wachten op een nieuw seizoen vol avonturen!
Het was een stralend koude zaterdag in december toen Simon en ik in Franeker aankwamen voor de eerste klusdag van het seizoen…
We troffen het scheepje aan in diepe winterslaap. Onder de spreekwoordelijke maagdelijke deken witte sneeuw lag ze in diepe rust. De langsstromende ijsschotsen schuurden langs haar huid een zorgen binnen voor een gezellig kabaal. Tsja, we waren wat laat, maar het was onvermijdelijk: nog éénmaal moesten we haar echt wakker schudden; we hadden namelijk de motor en de diverse afvoeren nog niet winterklaar gemaakt… Ze sputterde wat tegen, maar na enig aandringen onzerzijds en gepruttel van haar kant startte de motor dan toch, en kon ze zich zoover wakker schudden dat ze haar teugjes antivries haperend en pruttelend kon inslikken. Daarna verzonk ze ogenblikkelijk weer in dieper rust, ze was al weg toen wij haar even later bij de mast instopten met een lekker warme, dichtgetapete kraag om haar te behoedden voor al te veel inregenen dan wel insneeuwen… Tot volgend voorjaar, lieve Vriendschap!
Maar voor ons geen winterslaap! Heel wat houtwerk staat mooi droog in Nieko’s loods. Samen tilden Simon en ik de giek naar het winterzonnetje buiten, om haar daar helemaal kaal te halen met schraper en bandschuur. Daarna hebben we het roer ook helemaal kaal gehaald. Beiden kunnen nu lekker uitwasemen en drogen, om over een paar weken laag na laag beschermd te worden met een mooie “woodcoat”. En dan straks nog de zwaarden, helmhout, settleboorden en bomen… ;-) Intussen was Nieko druk doende om de kerstverlichting in de kraan te hangen, maar tussendoor had hij nog even tijd om met ons van gedachten te wisselen over de onderlijkspanner en de restauratie van het kacheltje.
Tegen zessen stapten we geheel bestoft maar ook geheel tevreden in de auto terug naar het zuiden. De kop is eraf, de winterklussen staan op de rit! Wie doet er mee de komende maanden? Meld je aan op de kluskalender!
Bernard
Reactie van Vivienne op 11 december 2012 om 22:30 uur
Ha Bernard en Simon,
Een goede start! Mooie foto’s zo; ze lijkt wel een bruidje zo in die witte jurk. Komend weekend gaan we verder met klussen; hopelijk ook zo mooi weer als jullie hadden; kunnen we lekker veel doen.
Groet, Vivienne
Ergens voor de zomer hadden we besloten als ‘In Rep en Roer’ de strontrace te varen: ondergetekende mocht als enige oudje mee met oudgediende maar nog wel jonge hond Simon, terwijl Jesper, Joris en Paul elke voor 2/3 telden om dat ze voor het eerst meededen. De vierde strontrace van de Vriendschap was de eerste van In Rep en Roer, en stond meer dan ooit in het teken van ‘Vriendschap’! We hebben zoveel fysieke en mentale steun gekregen van zoveel mensen, fantastisch gewoon!
Allereerst was daar natuurlijk Martijn die ons getrained heeft in het trainingsweekend en gecoached voor en tijdens de race! Dan Aletha, die de reflecterende wimpel maakte en bevestigde; Peter die ons behoedde voor vermeende last minute optimalisaties; Rob en Carole die hun werkplaats ter beschikking stelden voor het bijschaven van de vaarbomen; Coby voor de heerlijke strontrace koek, Elsbeth en Aletha voor de kokerij; en dan natuurlijke Els, Janneke, Vief en Djuna die driftig mee jaagden, niet alleen het Soal uit maar ook nog het dijkje over!
Aan het begin van de ringvaart vroeg ik aan een bouwvakker bij de Bosrandbrug of hij wist hoe hoog het vaste gedeelte in aanbouw was? Dat wist hij niet, maar hij wist wel dat er kort daarvoor ook al twee dames langs geweest waren die zich precies hetzelfde hadden afgevraagd… Jawel hoor: niet alleen al tijdens de voorbereidingen, maar ook tijdens de race waren we nooit lang alleen. Steeds weer stond er op een steigertje Coby en Vivienne te zwaaien en te juichen, dan wel Janneke en Martijn te filmen (van Martijn zagen we alleen zijn gele I-Pad hoes), en van velen van jullie kregen we SMSjes met goede raad en lieve aanmoedigingen! Het ontroerende toppunt van jullie steun was een ware wave op een steigertje nabij de Kaag… 😉
Roept een oud vrouwtje als we heel rustig met de halfwinder te loevert door de Ringvaart zeilen: “Wat een mooi plaatje!” antwoordt Paul: “Ja, U ook!”
De wedstrijd zelf was ook vriendschappelijk. We hadden voornamelijk strijd met Age Veldkamp. Age is een oude bekende van ons… Was het niet de strontrace van 2010 waar we elkaar het hele stuk van Spaarnwoude tot de Kaag al jagend en bomen achterna zaten? Toen voer hij zijn eigen schip de Swanneblom, nu had hij de Engelina Smeltekop, een sneller IFKS skutsje, maar desalniettemin bleven we de hele ringvaart zo’n beetje boord aan boord. Zij waren met 8 krasse knarren (grijze groentjes noemden ze zichzelf), wij met 4 jonge honden. Alle ingrediënten voor een mooie race, die wij uiteindelijk nipt wonnen dankzij een navigatiefout van hun…Na 67 uur wedstrijdzeilen met slechts 15 minuten voorsprong op Age over de finish! We waren zeer tevreden met onze vierde plek, zoals Johannes Hobma het ooit eens zo mooi verwoorde: als eerste gewone scheepje na de racemachines!
Bij het keerpunt in Warmond spreekt een man ons aan: “ik heb jullie gisteren nog gezien in Workum! Ik stond daar op de dijk naar jullie te kijken” “Oh was U dat!”, - alweer Paul!
Dankzij het rustige weer was het ook een relaxte race. Vrijwel alle manoeuvres verliepen soepel. Een vervelende uitzondering was het scheuren van onze steun en toeverlaat, de prachtige halfwinder, toen de schoot achter een paaltje bleef haken. Een dipje had ik zelf ’s avonds de tweede dag toen eerste de jaaglijn hopeloos in de knoop zat, en ik vervolgens tegen de koplampen van de tegemoetkomende auto’s met geen mogelijkheid kon zien of de eindelijk ontknoopte jaaglijn wel of niet over de mastjes van die dure bootjes zou lopen, en of er wellicht nog kleine steigertjes in de schaduw van de berm onzichtbaar lagen te wezen. Maar goed, de Bennenbroekerbrug was een brug te ver, we haalden die niet vóór 22 uur, en dus waren we veroordeeld tot 6 uur slaap… En dat doet dan wonderen! De rest van de zeiltijd kon ik dan ook weer vrolijk genieten van de race.
De aloude navigatie op kompas en passer verliep soepeltjes (althans bij ons aan boord ;-)), en nu we beducht waren op de vele en rare lichtjes bij het naviduct van Enkhuizen ging ook het binnen (en weer buiten) kruisen van de sluis aldaar heerlijk makkelijk!
De derde nacht van de race (de tweede op het IJsselmeer), heb ik heerlijk op dek geslapen, in m’n dekentje gerold, af en toe m’n hoofd oprichtend om te constateren dat alles goed ging en Joris en Paul gewoon door-dobberden of door-boomden om uit de windstilte te komen.
De strontrace 2012. Het beloofde een epische gebeurtenis te worden. Er was hard getraind, zowel aan boord in de speciale trainingsweekenden met Bernard en Martijn als trainer, als thuis en in de fitnessruimte of sporthal. We hadden alles goed voorbereid, alles was al zaterdag af en klaar voor de wedstrijd. Wat eigenlijk weinig rust gaf omdat iedereen om ons heen nog hard aan het klussen was, wat je toch op de zenuwen gaat werken. Maar het kluslijstje was oneindig vaak doorlopen en alles was gereed!
Maar maandag ochtend werd al gauw duidelijk dat de wind, zo mogelijk, nog minder was dan voorspeld. Er was geen wind. In plaats daarvan was er mist, zoveel mist dat de start misschien wel uitgesteld zou moeten worden. Buiten ’t sol lag een bootje van de kustwacht en we zouden pas uit mogen varen als het zicht minimaal 200(?) meter was. Maar gelukkig was men van mening dat er inderdaad genoeg zicht was en kon de wedstrijd van start gaan!
De start is altijd een vreselijke gebeurtenis. Iedereen heeft hulp van de wal en doet zijn best dit zo goed mogelijk te misbruiken door een enorme jaagploeg aan wal te hebben, en is dan ook in overtuiging dat het zeker een aantal schepen in zou moeten kunnen halen. Zo ook wij. Het plan was om de mast te strijken, zodat we binnendoor zouden kunnen oplopen zonder dat het opgelopen schip de lijnen los moest gooien, wat dat doen ze dan toch weer te laat en dat is alleen maar moeilijk. Maarja, zoals ik al zei, we waren niet de enigen. Daarbij waren de regels over het inhalen van een jagend schip anders dan we hadden verwacht. Kortom, een enorme chaos, veel gescheld geroep en gestress. Gelukkig is alles heel gebleven en we hebben er niets op verloren. Sterker nog, dankzij de fanatieke jaagploeg die nog over het dammetje door bleef jagen hebben we in de uitgang van het sol nog wat ingehaald!
Tsja, dan kom je het IJsselmeer op.. Zonder wind, in de mist. Een beetje bomen dan maar? Het is immers een wedstrijd.. Maarja, je kan toch moeilijk het hele eind naar Enkhuizen of Lelystad gaan bomen. Gelukkig kwam er al snel een briesje en konden de bomen weer uit het water. Pal voor een zeer miniem windje door een spiegelglad IJsselmeer met de beurtveer vlak achter ons en de strontschepen om ons heen, af en toe wel zichtbaar maar vooral verborgen in de mist.
De eerste fout hebben we al snel gemaakt. In de mist navigeren is natuurlijk best een uitdaging, en we wilden er zeker van zijn Stavoren niet te missen. Dan denk je steeds weer: hm, zouden we er niet al moeten zijn? We maken toch zeker wel 2 knopen sinds zo laat en dan die koers en dan hm hm.. Naja, voor de zekerheid nog een 5 graden zuidelijker? Dan missen we het in elk geval niet. Naja dat deden we ook niet. Opeens kwam er een dijk uit de mist oprijzen. Eerst natuurlijk even kijken, he is dat een dijk? Een wolk? Trekt de mist op? Nee wacht, het is de dijk en we gaan er recht op af. Snel snel oploeven, is het bezeild met de halfwinder? Nee, ja, nee, net niet? Dus die ook maar snel gestreken om even aan de wind te kunnen. Ondertussen natuurlijk balen en proberen uit te vinden hoever we dan wel niet van Stavoren zijn. Gelukkig voor onze gemoedsrust deed de Engelina Smeltekop precies het zelfde. Ze verschenen uit de mist om pal voor de wind op de dijk af te gaan, om vervolgens, net als wij, op te loeven. We lagen in elk geval geen laatste en we waren ook niet de enige die deze fout hadden gemaakt!
We besloten over Lelystad te zeilen, een keuze gebaseerd op enerzijds het feit dat we, om te winnen, toch een zeker risico zouden moeten nemen. En anderzijds op berekeningen met brugtijden, wind voorspellingen en dat soort zaken. De reis naar Lelystad verliep eigenlijk heel voorspoedig. Met de halfwinder afwisselend te loevert en aan lij ging het ook nog best redelijk snel. En het was zeer ontspannen, zoals Jesper hier laat zien! De eerst moeilijkheden kwamen pas weer bij de aanloop naar Lelystad. Het bleek erg moeilijk om de lichtlijn te vinden, we waren dan ook wel een beetje gehandicapt. Nachtblind, kleurenblind, beide of gewoon moe. Maar het is eigenlijk niet fout gegaan, en we zijn ook nauwelijks omgevaren. In de sluis lagen we samen met de Maria van de zware stront, en de Engelina Smeltekop. Een goede motivatie, we hadden verwacht dat zulk een racemachine al vele mijlen bij ons weg gelopen zou zijn.
Het stuk naar Amsterdam was eigenlijk grotendeels hetzelfde. Twee man aan dek, rustig windje, een beetje ruimig, maar soms ook wel net voldoende om binnen de wind de varen. En de engelina smeltekopen en de Maria liepen slechts een beetje uit. Het lijkt wel een vakantietochtje!
Het ij in zeilen ging ook prima, even met 4 man aan dek om alles te strijken en een beetje op te ruimen en dan op de motor door de sluizen en op naar Amsterdam! Over Amsterdam gaan was een gokje, want het zou krap worden of we de bruggen voor haarlem wel zouden halen voor 10 uur s avonds, en als we gestremd zouden liggen zou de kans op een roemrijke overwinning van minimaal naar een imaginair vervallen. Maar zo zouden we wel een groot deel kunnen zeilen, en met een beetje wind zou het te halen moeten kunnen zijn.
Amsterdam in! Nu begon het echte werk, niet meer lui zeilen maar bomen, jagen, trekken, duwen en prutsen. Super gaaf natuurlijk om ’s ochtends vroeg rond 7 uur amsterdam in te gaan en door de ontwakende stad te bomen. Mensen die dronken naar huis fietsten na een lange avond, of vol goede moed naar het werk vertrokken. En dit alles verstopt onder een dun laagje mist. We hadden ons redelijk voorbereid op dit gedeelte van de race en we hadden al een redelijk idee van waar we wel en niet konden jagen. Dat bleek zeker niet overbodig te zijn geweest want we zijn alsnog hier en daar de mist in gegaan, aan de verkeerde kant gaan jagen, gaan jagen voor een tekort stukje of niet gaan jagen waar het eventueel wel had gekund. Maar op zich denk ik dat we redelijk tevreden kunnen zijn. We boomden hard, jaagden hard en behalve dat we misschien hier en daar een klein kansje hebben laten lopen hebben we slechts een enkele fout gemaakt. Namelijk de werp-bol aan de jaaglijn laten hangen toen we deze weer aan boord gooiden. Natuurlijk bleef die ergens achter haken en moest losgesneden worden. Maar we hebben hem natuurlijk wel meegenomen, want je mag niets achterlaten! Als bonus wachtte de sluis aan het einde van Amsterdam op ons met schutten, wat ons weer gelijk bracht met de Engelina Smeltekop, die toch zeker een half uur eerder Amsterdam in mocht.
Na de sluis snel de mast omhoog en kijken of er wat te zeilen valt op de Nieuwe meer! De wind viel tegen maar was toch zeker wel aanwezig. Helaas werd de voorsprong die we hadden gekregen door snel de mast en zeilen te zetten teniet gedaan door de enorme lappen stof die de Engelina omhoog hees. Het is en blijft natuurlijk een racemachine! Al gauw kwamen we in de Haarlemmerringvaart, waar eigenlijk niet meer te zeilen viel, teveel luwte en te weinig wind. Goed voor ons om de Engelina weer in te halen, maar jammer voor onze energie, want we moesten gaan bomen. Iets waar we duidelijk beter getraind in waren, hoewel het leeftijdsverschil misschien ook een rol heeft gespeeld, want we waren de Engelina zo weer voor. Ook de aanmoediggingen van de wal waren in ons voordeel! Helaas was de Bosrandbrug in groot onderhoud, wat blijkbaar een reden was om hem met een te verwaarlozen snelheid te openen. Dus de Engelina had alle tijd om de hard verdiende voorsprong rustig in te bomen, jagen en roeien. Maar toch, wel weer spannend!
Na de brug tot de Westeinder plassen bleef het spannend, als we een stukje konden bomen of jagen haalden we hun in, als er wat meer wind kwam haalden ze ons in. Als we zo naast elkaar lagen met de zeilen aan loef en lij, moest er niemand anders op het idee komen om in te halen, want dat was gewoon geen ruimte voor. Het laatste stukje liepen ze toch wel snel uit, en we waren bang ze niet meer terug te zien. Tot op de kaag bleef het eigenlijk hetzelfde. Voor de wind, ruime wind, af en toe een boompje erin als we niet zo snel gingen dat je achter je boom aan moest rennen. De fokkeloet en de giek versperden het hele vaarwater, en als er iemand langs moest moesten we wat inhalen, of dichter langs de wal varen en goed op alle mastjes, bomen en lantarenpalen letten. Het enige treurige verhaal was de gescheurde halfwinder. Tijdens het aan wal zetten van een jaagploeg was ik niet oplettend genoeg om de schoot over een paal heen te wippen. De schoot bleef dus hangen en scheurde het zeil flink in. Eerst dachten we nog het te tapen zodat we het nog zouden kunnen gebruiken op de kaag, maar dat bleek toch te hoog gegrepen.
Vervolgens de Kaag op, door de Boerenbuurt, een klein vaarwatertje wat nauwelijks breed genoeg was om de giek goed buitenboord te houden. Natuurlijk was dat geen probleem voor een scheepje als dat van ons! De kleinste zijn heeft ook zo zijn voordelen. Op de kaag hebben we de genua van Joris zijn vader nog gezet, naast de fok, en dat stond eigenlijk ook best heel mooi! De heenweg langs ‘t Leede zodat we op de terugweg over het Joppe konden, dat was breder om te kruisen. Aanleggen in Warmond ging erg rustig, misschien iets te rustig, maar ach, op die seconden gingen we de wedstrijd niet verliezen, maar op ongelukken eventueel wel, dus dat is wel prima zo. Een uurtje rust was zeer welkom en we hebben er goed gebruik van gemaakt! Even het logboek bijwerken en opruimen, en verder lekker rustig een soepje eten, vragen hoe het de rest vergaat en naar de wc.
Een goed benutte werk, want nu begon het echte werk. We hadden in een snelle berekening bedacht dat de laatste brug waarschijnlijk niet menselijk haalbaar zou zijn. Maar het is een wedstrijd, dus een prima moment om het onmogelijke te realiseren. Uit mijn hoofd, het is waarschijnlijk anders, moesten we nog 18 km in 4 uur, een som die we minstens elk uur opnieuw hebben gemaakt om onze kansen in te schatten. Het is er helaas niet rooskleuriger van geworden. Een gemiddelde van rond de 2.5 knopen. Zonder een zuchtje wind en met een stuk opkruisen gevolgd door 13 kilometer bomen en jagen. Het zou mogelijk moeten kunnen zijn, dus we hebben er hard aan getrokken! Bij het afvaren en opkruisen was de Willem Jacob vlak achter ons. Een mooi gezicht natuurlijk met zonsondergang! De Engelina Smeltekop was echter al een half uur eerder vertrokken en buiten zicht. Kruisen zonder wind gaat natuurlijk tergend langzaam, zeker gezien onze haast, toch liep ze nog wel redelijk door het vlakke water.
Vervolgens bomen en jagen. Er valt niet zo veel over te zeggen. Over bootjes lopen of onder bruggen door bomen, verder valt er weinig over te vertellen. Ik had nog even valse hoop gezaaid omdat ik een brug te veel had geteld, maar helaas, het bleek toch een brug te ver. Dus de laatste kilometers toch maar iets rustiger gelopen. Waar we de Engelina trouwens nog tegen kwamen, die lagen langs de wal koffie te drinken en een korte pauze te houden. Wel een voldoening dat we ze weer zijn ingelopen op het stuk jagen en bomen. Hoewel we dachten dat ze besloten hadden daar te blijven voor de nacht, omdat zij ook niet onder de volgende brug door konden, bleek dat ze zich niet bewust waren van de stremming en zijn ze later naast ons komen liggen, waardoor we s ochtends weer precies gelijk begonnen. De benen waren toch al te moe om op te tillen. En dan lig je daarom 11 uur voor een dichte brug, tsja, dan maar slapen! Dat hebben we gedaan, met heel veel plezier.
Na een klein nachtje slapen en het einde al een beetje in zicht viel alles wel redelijk mee. Natuurlijk heeft iedereen nog wel last van een algemeen energie tekort, maar het viel eigenlijk nog wel mee. Nog een klein stukje bomen en jagen en dan Haarlem door. Eigenlijk ging dat wel goed allemaal. We zijn nog enorm vast komen te liggen toen we mensen aan de wal zetten om te gaan jagen. Heel flink vast want we kwamen er onmogelijk weg met 2 bomen op de kont. Maar voor de prijs van een natte broek van Bernard konden we toch loskomen. Het laatste stukje Haarlem kon gekruist worden, een welkome en leuke afwisseling na toch zeker 5 (?) uur bomen en jagen. Door de keersluis, weer een soepje, mast weer plat en we moesten alweer weg, nog voordat de soep afgekoeld was. Nog een klein eindje, 2 uur ongeveer, bomen, en dan zou het klaar zijn met de fysieke arbeid!
En weer het IJsselmeer over, dit keer kruisend en met een beetje meer wind. Een beetje navigatie, slapen, aan de wind zeilen en af en toe een overstag. De sluis bij Enkhuizen hebben we grondig aangepakt om niet op een willekeurige dam of verkeerde sluis te eindiggen. Wat absoluut geen overbodige luxe was aangezien, in elk geval in mijn ogen, elk lichtje of op de verkeerde plaats lag of op de verkeerde plaats stond aangegeven op de kaart. Nouja dat viel stiekem wel mee natuurlijk, maar het was wel goed dat we er de tijd voor hadden genomen. De sluis door en het Krabbegat uit kruisen. Nog maar een aantal mijl te gaan! De wind werd echter wel minder tot niets. Gelukkig had Joris nog een geheim voorraadje energie om ons door de windstilte te bomen! Waarna de wind oppeens weer flink aantrok en we het water bijna in het gangboord hadden staan. We verwachten dat de Engelina al wel gefinished zou zijn, het half uurtje voorsprong dat we met bloed zweet en tranen hadden gecreëerd met bomen jagen en kruisen tot het Noordzeekanaal hadden ze er immers al binnen een uurtje weer af gezeild, ze waren ons nog erg dicht gepasseerd ergens net buiten het IJ. Maar dat viel dus wel weer mee, want ze kwamen in de zeer vroege uurtjes donderdag oppeens uit de duisternis opdoemen. Halve wind en moeilijk hard zeilend. Het klassieke probleem van een racemachine; teveel zeil op te weinig schip. Ze kregen de enorme fok niet weg.. Het zou toch nog spannend worden!
Het sol was relatief snel gevonden, zeker gezien de lichtboei die niet werkte. De dwarspeiling naar de strekdam was zelfs perfect. Het sol zelf hadden we bedacht te gaan jagen, de wind was toch bijna tegen en de wind zeer miniem. Dus bij de steiger bij Reid aan wal gesprongen, of tegen de wal gesprongen, en toen met goede moed aan de laatste loodjes begonnen. Tot we over ons schouder keken en de Engelina met een prima snorretje het sol in zagen zeilen. Aan boord werd met ook wat zenuwachtig en is het zeil nog even bijgezet, wat verassend veel helpt, ook zonder wind. Gelukkig vielen ook de zeilen van de Engelina al snel in. Dus hebben we toch met een prima 20 minuten voorsprongen netjes 4ᵉ kunnen finishen! Hoger dan we hadden gehoopt.
Al met al een zeer geslaagde wedstrijd. Relatief ontspannen, weinig stress, alleen de halfwinder kapot gemaakt, goede keuzes gemaakt, geen ruzies, goede sfeer, mooie grappen en een prima resultaat! Volgend jaar weer, en dan nog beter, en zeker voor de recordtijd door Amsterdam.
Bemanning: Bernard afwisselend schipper met Peter, Simon, Coby, Eefke, Vivienne, Yoram, Jesper, Aletha, Rutger.
Antonin en bemanning van de wadweek liggen buiten de smalle haven doorgang te wachten op de wind die moet gaan liggen. 's Ochtends heeft het nog uren achtereen geregend, maar inmiddels is het weer opgeklaard en zo blijft het ook het hele weekend, zonnig NW2-4. We vinden als altijd een gastvrij welkom aan boord van de Gudsekop. Ook Rutger, die geen Vriendschap in de haven aantreft, wordt opgevangen.
Zaterdag morgen vroeg op om een verplicht rif te leggen t.b.v een eerlijke wedstrijd. Coby krijgt een tas gemaakt van het oude zeil door www.zeiltas.nl, echt mooi! Bij de koffie worden de taken aan boord verdeeld; na de eerste wedstrijd rouleren van positie.
Schippers en schippers in opleiding bespreken tactiek en tijden langs de startlijn worden geklokt. Na het start schot wordt het menens, 11 skutsjes verdringen elkaar om de beste positie. Het eindresultaat mag er wezen. Met gejuig gaat Vriendschap na een onverwacht extra rondje als 1ste over de finish in Race 5.
We hadden besloten om dit jaar weer een week met het gezin op het Wad te gaan zeilen. Vorig jaar hebben we dat voor het eerst gedaan. Eigenlijk door toeval en op het laatste moment omdat er te weinig opstappers waren. En de opstappers die er wel waren, was ook een gezin met jonge kinderen. Vandaar. Dat was toen goed bevallen, mede vanwege het mooie weer.
De zomer in Nederland in 2012 stelde tot nu toe niet veel voor. Voor jonge kinderen is het niet leuk als ze langere tijd door slecht weer in hun ruimte zijn beperkt tot het domein van het schip. Tot de laatste week bleef het spannend of het weer nog zou verbeteren. In die laatste week voor het zeilen verbleven we op Vlieland. Het weer daar werd gekenmerkt door stevige wind en af en toe regen afgewisseld door lange perioden met zon. Dat was gelukkig al beter dan in de weken daarvoor. Het KNMI voorspelde grote kans op voortzetting van licht wisselvallig weer. Maar in de loop van de week werd het steeds zekerder dat er een periode van mooi weer aan zat te komen. Een prachtig vooruitzicht.
Vrijdag aan het einde van de ochtend het vertrek van Vlieland met de veerboot naar Harlingen. Ondanks de frisse noordenwind was het heerlijk in de zon op het buitendek. Op de veerboot waren ook Thore en Jana evenals Stance en Marco. Met Thore en Jana en hun beide kinderen hadden we zojuist een week op de camping Stortemelk doorgebracht. Zij gingen nu terug naar huis. Stance en Marco hebben een seizoensplek op Stortemelk en zijn dus regelmatig op Vlieland. Met Stance en Marco en hun beide kinderen die we kennen uit Utrecht, zouden we komende week gaan zeilen.
Coby had de voorgaande twee weken gevaren. We hebben haar gevraagd om nog een paar dagen met ons mee te varen. Vier jonge kinderen aan boord vragen de nodige aandacht. En drie van de vier volwassen waren niet of onvoldoende bekend met het schip. En uiteraard is het leuk om elkaar weer eens wat uitgebreid te spreken.
Volgens goede traditie valt er direct bij het aan boord gaan altijd wel wat te klussen. Ditmaal was het een slecht functionerend watercloset. Een probleem uit de voorgaande week dat nog niet goed was opgelost. Gelukkig betreft het geen essentieel onderdeel van het schip. Er zijn goede alternatieven. Desalniettemin samen met Coby de boel nogmaals uit elkaar gehaald, een rubberen ring enigszins aangepast en vervolgens de boel weer in elkaar gezet met aandacht voor een goede onderlinge passing van de onderdelen. Feitelijk was er dus minimaal verandert. En toch ging het nu beter, zij het nog niet helemaal als vanouds. Ook techniek vaart wel bij alleen aandacht!
Het was een paar dagen voor springvloed met het hoogwater midden op de dag. De wind was noordwest voorspeld voor de volgende dag. Het plan was om in ieder geval richting het oosten te varen: bovenlangs onder Terschelling via het Oosterom of onderlangs boven de Friese kust via het Abt. Zaterdag lagen we netjes een uur voor hoogwater buiten en werden de zeilen gehesen. De wind bleek meer noord dan noordwest. De keuze valt op bovenlangs ondanks dat we dan moeten kruisen. Want aantrekkelijker qua route. Met noordenwind liggen we bovendien mooi beschut onder Terschelling. Als we het tenminste halen.
We konden ver buiten het Kimstergat kruisen waardoor de mogelijkheid ontstond om het wantij aldaar nu eens langs de westzijde te passeren en direct aan te pikken op de Oostmeep. De waterdiepte daalde daarbij wel af en toe tot onder 1 meter ondanks dat het bijna springvloed was. Vanaf de Oostmeep met een lange slag omhoog richting de Blauwe Balg en dan, wanneer het niet langer kan vanwege de waterdiepte, overstag naar het westen. Het was inmiddels een paar uren na hoogwater en bij de volgende slag passeerden we nabij het wantij het kabelgebied tussen Terschelling en het vaste land. Het werd nog spannend of we daar al zouden vastlopen of niet. Gelukkig bleef de waterdiepte constant rond een kleine meter. Een half uur later brachten we het anker uit niet al te ver uit de kust net voorbij Oosterend. Een mooie plek om ’s avonds na het eten nog een wandeling te maken over het Wad naar Terschelling. Niemand had verwacht dat we nog zo ver zouden komen vandaag. Een mooi begin dus.
Aan de rand van een kreek aan het begin van de Boschplaat.
Voor de kinderen is het hun eerste wandeling over het Wad. Regelmatig wordt stilgehouden bij plaatsen waar enig zeeleven wordt vermoed. Het liefst hadden ze alles mee terug genomen aan boord wat ze aantroffen. Na wat passend onderricht blijft het gelukkig beperkt tot wat kokkels, een aantal bijzondere schelpen en een klein zeesterretje dat in een waterschoentje gevuld met zeewater in leven wordt gehouden en met zorg verder wordt getransporteerd.
De volgende ochtend komen we los rond half tien. De wind is zwak en we varen zonder problemen weg op de zeilen richting Ameland. Voor het zeegat voor Ameland voeren we nog een geplande man-over-boord manoeuvre uit als oefening. Het is voor een nieuwe bemanning goed om dit eens te ervaren om een beeld te krijgen van wat er moet gebeuren in voorkomende gevallen en welke rollen er daarbij zijn. Bij een oefening wordt de man-over-boord altijd gespeeld door een vrijwilliger of een stootwil. Meestal gaat de stootwil overboord. Ook de kinderen krijgen een rol. Zij hebben de taak om steeds te blijven wijzen naar de ‘drenkeling’. Tot driemaal toe loopt de manoeuvre niet soepel. Steeds na de overstag lukt het niet om de wind uit de zeilen te krijgen bij het naderen van de ‘drenkeling’. Door de te hoge snelheid is het lastig om grip op hem te krijgen om hem uit het water te halen. De derde poging lukt het dan toch maar niet netjes. We vervolgen onze weg naar het geultje vlak onder de zandbank in het zeegat. Het einde van het geultje loopt vlak langs de zandbank. Zeehonden zijn daar vaste bezoekers. Er liggen er een groot aantal te genieten van de warme ochtendzon. Het blijft een prachtig gezicht om ze zo te zien vanaf een relatief korte afstand.
Zeehonden genieten van de ochtendzon op de zandplaat in het zeegat bij Ameland.
Op het Borndiep varen we halve wind verder en omdat de wind is toegenomen tot 4 Beaufort maken we goede voortgang. Bij de Zuiderspruit komen we aan rond hoogwater en zetten de tocht voort dicht onder de kust van Ameland. Het doel is een overnachting bij De Hon. Bij droogvallen ter plekke blijkt rond het schip een groot aantal kokkels te liggen. De meesten nog te klein om voor een goede maaltijd te zorgen. Wellicht volgend jaar. Na de avondmaaltijd volgt weer een wandeling naar het eiland. We wandelen om de oostpunt naar de Noordzee en proberen onderweg bijzondere schelpen te vinden. Het blijkt namelijk dat we een schelpenexpert aan boord hebben die ons in de loop van de week nog het nodige hierover zal bijbrengen.
De avondzon geeft de Vriendschap een gouden glans.
We zijn nu in de derde dag en de wind blijft ZW 4. We willen verder naar het oosten. Onderlangs via het Wierumer Wad is een mogelijkheid. Veel aantrekkelijker is een tocht met ruime wind via het Smeriggat. De betonning is daar sinds enkele jaren verwijderd omdat het verzandde. Maar het springtij en de aangegeven kaarthoogte lijken een passage voor ons schip toe te staan. Het vermoeden wordt versterkt door twee andere platbodems die daar in de buurt hebben overnacht en hun weg vervolgen in onze richting. Het is het proberen waard. De tocht via het Smeriggat is korter. Dat geeft Coby die vandaag van boord gaat, meer tijd om thuis te komen. Wanneer we het Smeriggat naderen zien we een werkschip van Rijkswaterstaat voor ons uit varen. Al kruisend brengen ze vermoedelijk de geuldiepte in beeld ter voorbereiding van betonning volgend jaar. Want zelfs wanneer we aan het einde aanpikken op de Zoutkamperlaag en daar vlak onder het Rif door varen, komt het zwaard, dat toch aardig in het water steekt, niet aan de grond. Blijkbaar is het Smeriggat weer laag genoeg.
Het gaat voortvarend en we kunnen makkelijk nog de jachthaven van Schiermonnikoog halen. Eerst de Zoutkamperlaag afvaren en dan terug omhoog is de veilige maar langere route. Het is ook mogelijk om de Zoutkamperlaag over te steken en meer rechtstreeks naar de jachthaven te varen, deels via het onbetonde Gat van Schiermonnikoog. Het risico daarbij komt vooral van de Oude Wal, een hoge zandbank onder het eiland. Het is wel een vaarroute die ik altijd al eens heb willen doen. Het is hoogwater en de kaarthoogtes lijken verder geen problemen op te leveren. Met de peilstok paraat en het zwaard in het oog steken we de Zoutkamperlaag over. De maatregelen blijken niet eens nodig. De Oude Wal is zonder dat ook goed herkenbaar. De zandbank wordt namelijk verraden door een aantal watervogels die er al op staan met hun poten deels nog onder water. We buigen wat af naar het oosten om de zandbank te ontwijken. Terug in de vaargeul strijken we het grootzeil en varen rustig het laatste stukje op de fok naar de jachthaven. Het is nog kort na hoogwater. We zijn één van de eersten van dit tij die binnenlopen en kunnen eenvoudig een ligplaats aan de steiger vinden in de havenkom.
Voor de volgende dag, dinsdag, wordt een warme en windstille dag voorspelt. Het belooft 25 °C te worden op de Wadden. Omdat we met weinig wind –“Welke wind?” aldus de havenmeester– niet ver komen en er aan boord weinig schaduw is te vinden, besluiten we om een dag op het eiland door te brengen. Het plan is om ‘s ochtends langs wat mooie plekken te fietsen en ’s middags een bezoek te brengen aan het strand. We huren onder andere een tandem voor 1 volwassene en 2 meetrappende kinderen. Een groot wiel achter en een klein wiel voor. Het stuur achter (bij de volwassene) in plaats van voor. Het fiets vrijwel gelijk aan zo’n moderne, smalle bakfiets met twee wielen. Het voertuig is natuurlijk meteen populair bij de kinderen en er ontstaat een behoorlijke commotie over wie op de tandem (mee) mag en wie gewoon achterop moet bij een andere fiets. Zelfs over de procedure waarmee een eerlijke verdeling moet worden bereikt, kan men het niet eens worden. Na stevig onderhandelen wordt een akkoord bereikt over een schema met 5 verschillende combinaties van 4 kinderen en 3 fietsen waarbij de beide jongste kinderen tweemaal en de beide oudste kinderen driemaal op de tandem mogen (vanwege de beperkingen van het kleinste kinderzitje op de andere fietsen). Verder mocht niemand meer dan 2 beurten achter elkaar op de tandem. Op het laatste moment dreigde het bereikte akkoord nog te sneuvelen door onenigheid over welke combinatie als eerste mag. Maar het argument dat alle combinaties al op papier staan en dat bovenaan beginnen het handigste is, wordt alom geaccepteerd. Daarmee wordt de mini-top toch een succes. Het slotdocument zal die dag nog vele malen worden geraadpleegd.
De driepersoons-tandem, zelfs populair als ie stil staat.
En het was warm die dinsdag. Het was of fietsen of stilstaan in de schaduw om het enigszins dragelijk te houden. De meegenomen watervoorraad slonk zienderogen. Gelukkig is Schiermonnikoog niet groot en het strand wordt spoedig bereikt. Er is inmiddels wat wind uit het noorden. Dat zorgt voor verkoeling en een aardige branding. De juiste maat golven om het spannend te maken voor kleine kinderen en ze veel pret te bezorgen. De watertemperatuur is heerlijk. Aan het einde van de middag is er nog steeds volop zon. Eten op de boot is daardoor niet echt aanlokkelijk. Het wordt een picknick in het park in het midden van het dorp in de schaduw van de vele bomen. Na afloop een kopje koffie op het nabijgelegen terras.
Picknick in het park op Schiermonnikoog.
Volgens de getijtafels staat er de volgende dag rond 12:00u voldoende water voor ons schip in de geul naar de haven. Er liggen inmiddels een groot aantal zeilcharters naast elkaar in de voorhaven die onze manoeuvreerruimte beperken. We moeten achteruit varen. Helaas kunnen we weinig zwaard steken. Nog geen uur geleden was nog een bankje zichtbaar in de havenkom. Het risico bestaat dat het zwaard afbreekt wanneer je achteruit varend het zwaard in het bankje steekt. De wind is noord en met de boom proberen we de punt van het schip uit de buurt van de zeilcharterschepen te houden. We worden daarbij geholpen door één van de schippers die zijn motor aanzet en met het schroefwater ons voorschip ‘terugblaast’.
De wind is NNO. Op de fok varen we voor de wind naar de Geul van Brakzand. Het plan is naar de oostpunt van het eiland te varen voor ondermeer een nieuwe speurtocht naar bijzondere schelpen. Halverwege de geul hijsen we het grootzeil erbij en steken af richting de Groninger Balg om zo min mogelijk hoogte te verliezen. Hoog aan de wind zeilen we door het militair schietterein, op dat moment niet in gebruik. Dit jaar is een deel van het gebied sowieso niet toegankelijk vanwege zeehonden. Net na dit gebied maken we een slag naar het noorden. Na de volgende slag gaat het in één ruk verder naar het oosten langs alle tonnen over het wantij voorbij het Lutjewad tot aan de Spruit. Het alternatief was om al vanaf de Groninger Balg de Eilanderbalg af te varen. Dat is wel korter maar meer kruisen. De wind is inmiddels aangetrokken tot ruim 4 Beaufort. We varen zo hoog mogelijk aan de wind. Pas vlak voor de Zuid Oost Lauwers, ver voorbij Schiermonnikoog, gaan we weer overstag en kruisen een paar keer omhoog naar het noorden. De stroming helpt ons richting het zeegat. Ter hoogte van Simonszand steken we de plaat over naar de Eilanderbalg die we, nu vanaf de andere kant, met ruime wind afvaren terug naar Schiermonnikoog. Met een grote omweg maar daardoor een prachtige zeiltocht komen we na ongeveer 5 uren aan bij de oostpunt.
’s Avonds maken we een wandeling naar De Balg, de grote zandplaat aan de oostkant van Schiermonnikoog en het Noordzee strand. Behalve een paar grote Wulken die we onderweg tegenkomen, treffen we in de Noordzee (bij eb) talrijke kleine Hermietkreeftjes aan in het ondiepe water die met elkaar bakkeleien over wie mag intrekken in welke van de aanwezige schelpen.
Een Hermietkreeftje in een zojuist veroverde schelp.
De volgende ochtend ligt het schip weer droog en hebben we alle tijd voor nog een eilandbezoek. Tijd om onze verzameling schelpen uit te breiden met de heilige graal van het Schiermonnikoogse strand, de zeldzame Gekielde Noordhoren. De avond ervoor hebben we ons voorbereid met deel 1 en 2 van de “De Schelpen van Schiermonnikoog” door Thijs W. de Boer. We lopen langs de geul en vinden, net als gisteren, meteen weer een paar Wulken. De grootste is maar liefst 9,5 cm. De vondst even later van een Noordkromp van bijna 10 cm midden op De Balg, is zeer bijzonder. Een Noordkromp kan een leeftijd van 400 jaar bereiken. Iedereen is blij met alle vondsten ondanks dat de Gekielde Noordhoren niet werd aangetroffen. Terug bij het schip bestuderen we de schelpen terwijl we wachten op het hoogwater om onze reis voort te kunnen zetten.
Rond half drie in de middag komen we los. Vandaag staat een korte afstand naar Lauwersoog op het programma waar we de volgende dag het schip zullen overdragen aan de nieuwe bemanning. Vanaf de oostpunt zeilen we op de fok weg van onze ankerplaats. Bij vertrek lukt het nog goed om alleen met de fok oostelijk te varen richting de geul van de Eilanderbalg maar wanneer de wind draait naar het noordoosten en de geul ook kort in oostelijke richting afbuigt, zetten we alsnog het grootzeil erbij. Twee uur later zijn we bij de onbemande jachthaven in de buitenhaven van Lauwersoog.
Spelen met het bijbootje in de buitenhaven van Lauwersoog.
Het was een prachtige week met zon en ideale wind. Het eten was steeds eerlijk en heerlijk dankzij Stance. We sluiten de week af door eerst op ons gemak nog een laatste keer te genieten van de zon en de door Monica met zorg bereide koffie met geklopte melk. Terwijl de volwassenen het schip aan kant maken, vermaken de kinderen zich de rest van de ochtend op de steigers met het vangen van krabben, visjes, baby-kwalletjes of het spelen met de bijboot, Vriendschap II gedoopt door hen. Tenslotte verorberen we nog van een gezamenlijke maaltijd van vis en friet op de wal zodat ook de kinderen een positief gevoel overhouden aan het eten deze week. Met volle bepakking lopen we naar de veerhaven waar onze wegen zich scheiden. Stance en Marco gaan met de bus naar Leeuwarden om nog twee weken terug te keren naar Vlieland. Wij nemen de bus naar Groningen en keren terug naar thuis.
Reactie van Hilda op 21 oktober 2012 om 15:14 uur
Hey broer,
Eindelijk even tijd om jouw blog te lezen en op die manier mede (na) te genieten van jullie zeilweek. Prachtig verhaal! En eh… buitendek, watercloset, kokkels en springtij gaat nog net. Maar Stortemelk, wantij (bestaat dat in laag of hoog?), direct aan te meppen of mikken op de Oostmeep, De Hon, De Blauwe Balg en het Smerige Gat, De Zoutkamperlaag afvaren of oversteken, met de peilstok paraat en het zwaard in het oog…???!!! Leg het nog maar eens uit.;).
Tot vrijdag
Liefs
Hilda
Martijn, Bernard en Aletha varen op vrijdagavond rustig vanuit Workum naar Kornwederzand. Net voorbij de sluis meren we af aan de dukdalf, opdoeken voor de nacht, en het begint te gieten. De volgende ochtend vroeg koers richting West-Terschelling, donkere wolken over het vasteland en het eiland blijft lange tijd verborgen in grijze lucht. En dan klaart de lucht op en kruisen we met windkracht 5 door de nauwe geul voor de haven van west. Het zicht is goed en de veerboten varen af en aan om de bezoekers naar het Oerol festival te brengen. Hoog op het groene strand gaan we voor anker met NO wind. Er wordt een krachtige wind verwacht het weekend en Bernard kiest een veilige ligplaats ( voor het geval de overige 9 boten rond hun anker gaan draaien). Het gebonk als de veerdienst langs vaart nemen we maar voor lief.
Waar is Martijn nu gebleven?
Fietsen gehuurd en op pad. Zondag middag komt Ineke ook aan boord. Verplicht moest ze eerst voetbal kijken in Braskoer (EK Ned-Poland 1-2, geen oranje hempje meer gezien de rest van de week), want Vriendschap lag nog niet droog.
Het Oerolgevoel slaat snel toe. Straattheater; Bernard wordt paard met groene stippen in de show van een engelsman, die iedereen die langs komt erbij betrekt...Vroeg in de rij op Westerkeyn om kaartjes te bemachtigen ( nr 17 en nog was Goupe Zur- Horizon uitverkocht), de langslapers nemen thee en ontbijt mee....Tot op ons onderbroek nat geregend naar de voorstelling van Chantal van Heeswijk....Zonnetje in de pluktuin met de slechtste expeditie ooit, we lopen de bungalow tent uit en weg oerol gevoel..Het 90 min lied van Andre Manuel en Hautekiet achter Hessel was een aanrader...De 3 monnikken indrukwekkend..Iemand gered die 's nachts van het fietspad bij de zeevaartsschool in het water fietst.... huh?...Meisje blijgemaakt met bonnetje 62 voor de kassa....Woorden jutten op het festival terrein...Tegenwind van Oost naar West..net als je de OV fiets op tijd in wilt leveren ( 72uur)..Op expeditie..Cranberry kwarktaart.. lokroepjes lezen in het krantje met een glas verse muntthee.. Zeebier.. Houten mevrouw leunt tegen boom.. Snel besluiten bij de kassa.. Salomon Burke in de fietsenwei... fietstas mee, maar fietssleuteltje aan boord laten liggen..toegangs armbandje hacken........
Teveel om op te noemen, Oerol moet je beleven!
Het is gelukt een afspraakje met Maike te regelen en we hebben gezellig gelunched op het achterdek. De luiken open, warm zonnetje, witlofsalade maken en ervaringen / laatste nieuwtjes uitwisselen met een oud collega. Life is good!
weerzien op Oerol
Oerol met een skutsje i.p.v. tentje:
Vriendschap hoog en droog op het groene strand verlegd, opdat we tot 1 uur voor en na hoog water wadend van boord kunnen, ideaal. Wat een uitzicht! Voorstelling met de verrekijker te zien vanaf het achterdek, incl rekwisiten en lichtshow. In de verte ligt hetgrote podium, maar de muziek hoor je amper. Lekker met je blote voetjes over het zand lopen naar de fiets ( 500 m). Terug na de voorstelling; moe gefietst, broek uit en met hoog water weer aan boord klauteren en dan lekker slapen gewiegd door de golven met een hoofd vol mooie indrukken en creatieve ideeen van Oerol.
Leedvermaak om de buurschepen die een sleepje nodig hebben om weg te komen of neuring lijn missen. Zelf maar ternauwernood losgekomen met hoogwater ( nieuwe truc; ankerlijn strietschen en en met hulp van de golven van Doeksen en de EVT het scheepje lostrekken). Schuilen in de haven ( windkracht 7 ZO). Kortom een feestje!
Zaterdag 22/6: Oerol 2012 heeft een windkracht 7 staartje en Vriendschap ligt in de haven van Terschelling te wachten op de nieuwe bemanning, die met Doeksen of de EVT arriveert. De wolkjes waaien hard over als Arnoldine, Ruth, Janneke , Pieter, Joep, Aletha en Bernard (schipper) hun wensen en vooral beperkingen t.a.v zeilen kenbaar maken op het achterdek. Zere schouders, rug, oververmoeidheid overheersen op het bedaardenbootje.
Eerst nog een voorstelling Seasaw bijgewoond op de dijk. We hebben geen toegangskaartjes.Aletha en Joep liggen al enige tijd te wachten in het gras uit te rusten terwijl de dansers steeds dichterbij komen, Ruth komt van rechts over het fietspad aangewandeld. Bernard Pieter en Janneke pretenderen nergens vanaf te weten; turend over het water naar de vogeltjes. De organisatie staat oogluikend toe dat we ons onopvallend bij het publiek aansluiten. Het is tenslotte openbare fietspad. Vol bewondering kijken we naar de souplesse en lichaamsbeheersing van de dansers en het vertrouwen dat de een de ander precies getimed opvangt. Hadden wij nog maar zulke jonge getrainde lijven..
's Avonds patat eten en naar de Stay Okay voor een optreden van de Avondturen, verhalen begeleid door bandje. Ook leuk maar wel veel woorden..
Zondag 23/6: Met ZW 5-6 dwars overal overheen ( volgens Arnoldine) in 4 uur naar Nes gevaren. Veel nattigheid en een test voor onze regenkleding. Een geep sprong in het gangboord, dat had de vis beter niet kunnen doen. "Is ie eetbaar?", vroeg Bernard. "Ja", zie de opperheks, waarop de schipper naar voren stoof en de vis met beide handen stevig vasthield terwijl Ruth de kop eraf sneed ( met excuses). In een oogwenk was zijn lot bezegeld, vissoep.
Mooie ankermanouvre op zeil op het strandje net achter de veerboot en snel de kachel opgestookt.
Maandag 24/6: Ontbijten met verse broodjes van de bakker. Nes verkennen, kachelhout jutten. Voor je het weet stond het water rond het schip weer 1,5m hoog en kost het alle moeite om het pallet boven je hoofd droog te houden- niet dus. De kleren wapperen droog. De wind waait te hard voor een partijtje kruisen en we wachten en gaan vlak voor LW nog een mooi klapje maken en eindigen in het Dantziggat. Op het fokje tussen de de hoge banken met veel zeehondjes en iedereen gaat tevreden slapen.
Dinsdag 25/6: De volgende ochtend "op de tast" zonder betonning terug gevaren met de ebstroom mee. Aan de andere kant van het Amelander Gat wachten we op hoger water en stroom mee. Koffie met sucker bolle en een slaapje. De grijze lucht trekt open. We varen onder Terschelling door over platen en de zon komt te voorschijn. De luchtspiegelingen zijn prachtig. De brandaris lijkt 2 maal zo lang, de witte duinen lijken wel krijtrotsen. We laten ons tot stilstand komen in het Fransche Gaatje. Het zwaard heeft een spoor getrokken van de geul tot op het zand van de richel. Als blijde kinderen dartelen we in het zonlicht en het afvallende water. Aletha en Joep lopen naar het hutje van de vogelbescherming. Een vereenzaamde vrouw komt hen bijna huppelend tegemoet met de vraag of we misschien iets te vragen hebben.. Ze was bijna gek geworden van de harde wind en wij zijn de eersten die haar in haar zelfgekozen eenzaamheid komen opzoeken. Na de befaamde courgettesoep van Arnoldine en macaronisalade van Bernard is het een prachtige windstille zomeravond. Na het eten gaan Pieter, Ruth en Aletha op oesterjacht met komen terug met een een AH tas vol boodschappen. De cassiere was nergens te vinden. We besluiten nog even in het paradijs te blijven. De zon gaat prachtig onder achter een roze veren deken.
Woensdag 26/6: Er heerst een gespannen sfeer aan de boord, we smeden plannen voor een kunstroof op Vlieland. Twee "Bugels" liggen in het dorp opgeslagen bij het duo drijfhout en een derde bij het posthuis. Onder het mom dat het brood op is gaat een groepje van 4 aan de wal en splits zich op. Bernard is verantwoordelijk voor de vluchtroute met de leucothea. Al snel komen Ruth en Joep terug met de buit, welke onder het bed voor de mast wordt verstopt. Dan varen we door naar de baai onder het Posthuis. Janneke weet hier goed de weg. Onopvallend lopen we in vuile kleren over asfalt naar het juppie Posthuis; nietsvermoedende fietsers worden begroet en een enkeling zegt wat terug. Hoe zouden ze ons beschrijven in hun getuigenverklaring? Na een ijsje op het terras te hebben gegeten, eist Ruth brutaal haar schilderij op, wat hier al een aantal maanden stond te drogen. Koelbloedig nemen we nog een duik in de Noordzee en keren terug aan boord met de buit. Nu moeten we alleen nog zien dat we de schilderijen in het kerkje van Oldenzijl krijgen voor een tentoonstelling. 's Avonds worden oude zeekaarten creatief ingekleurd met spreuken van de week.
Donderdag 27/6: Pieter, Joep en Ruth en Janneke en Bernard zijn al vroeg uit de veren varen stilletjes weg van het eiland van 03:00 tot 04:00uur naar dieper vaarwater. Nog ff terug naar bed en dan met laag water voor het eierlandsche gat, de steiger van de vliehorst ziet er indrukwekkend uit. Het water is kalm en de vuurtoren van Texel is een mooi baken. Ter vermaak zetten we Pieter af op het strand voor een ochtendwandelingetje en pikken hem even verder weer op. We lopen vast op een bank, prima zand voor een sweinstein druip kasteel bouwen. Met schepje en emmertje komt ieder weer tot zichzelf. We lopen deels ontbloot een pentagram terwijl de achterblijvers aan boord denken dat het om een dansvoorstelling gaat. We schuifelen over de platen tot er geen land meer in zicht is door " the middle of nowhere" en gaan voor anker naast een prik in het amsteldiep. Haren wassen en uitgebreid borrelhappen.
Vrijdag 28/6: Uitslapen to 09:00u en op het fokje terug, verplichte getijde break met koffie als we vastlopen. Met ruime wind door naar de zuiderhaven van Harlingen. Iedereen is weer uitgewaaid en opgeknapt na een weekje zwerven op het wad.*
